Jak uczyć się przedmiotów ścisłych w szybki i efektywny sposób?
W tym dziale dowiesz się, jak uczyć się szybko przedmiotów ścisłych, takich jak chemia, fizyka, matematyka, biologia, etc. Niektóre wskazówki dotyczące szybkiej nauki, mogą wydać Ci się dziecinne. Ale zaufaj mi lub sprawdź je… Czy wolisz ślęczeć godzinami nad nauką, pozwalać aby Cię zżerała nuda – ucząc się jak dorosły? Czy świetnie spędzać czas, bawiąc się znakomicie, poświęcając 1/10 tego co inni, ucząc się jak dzieci? Decyzja zależy tylko od Ciebie!
Jak uczyć się przedmiotów ścisłych – ogólne wskazówki
Nauka przedmiotów ścisłych, takich jak chemia czy fizyka, wymaga szczególnego podejścia. Poniżej przeczytasz kilka ważnych wskazówek, które Ci w tym pomogą.
- Rozplanuj naukę, przeznaczając na jedno „posiedzenie” nie więcej niż 45 minut, oraz przerwy pomiędzy kolejnymi etapami. Co 2,5 godziny postaraj się zrobić dłuższą, półgodzinną przerwę. W jej czasie zajmij się czymś zupełnie innym (np. spacer, ćwiczenia aerobowe, zjedz obiad, medytuj, etc.).
Nauka ścisłego przedmiotu to duży wysiłek i mózg musi zostać „zresetowany”, aby przystąpić do nauki z większą energią i zapałem. - Ustal dokładny cel opanowania danego materiału. Napisz czego dokładnie chcesz się nauczyć, dlaczego jest to dla Ciebie ważne i co przez to osiągniesz. Zapisz, po czym poznasz, że ten cel został spełniony (np. umiejętność odpowiedzenia na pytania testowe, umiejętność wykonania doświadczenia, etc).
- Pierwsze 5–10 minut nauki, przeznacz na powtórkę tego, czego uczyłeś się ostatnio, a co jest związane z aktualnym tematem. Przejrzyj materiał, który chcesz opanować w tej sesji nauki.
- Koncentracja to klucz do szybkiej nauki. Potrzebujesz jej szczególnie w nauce przedmiotów ścisłych. Opanuj techniki koncentracyjne, aby osiągać wyższy jej poziom. Wyeliminuj na czas nauki wszystko, co Ci może przeszkodzić: telefon, e-mail, komunikator, serwisy społecznościowe, etc.
- Czytaj materiał z maksymalnym zrozumieniem (po wcześniejszym przejrzeniu go, to ważne!), zakreślaj najważniejsze punkty, rysuj symbole i obrazki na marginesach i w tekście. W ten sposób uruchamiasz prawą półkulę.
- Zmieniaj formę materiału. Np. z list, wykresów, diagramów, schematów – w mapy myśli i obrazki.
- Po skończeniu nauki, ponownie przejrzyj materiał – nawet kilka razy. Nawet, jeśli świadomie wydaje Ci się, że to nic nie daje, to podświadomość „fotografuje” wszystko i uzupełnia brakujące informacje.
- Następnie przetestuj wiedzę. Zadawaj sobie pytania na temat przedmiotu, którego się uczysz; skorzystaj z gotowych testów; postaraj się przewidzieć, o co nauczyciel czy profesor może zapytać; opowiedz streszczenie; wymień najważniejsze elementy. Testowanie wiedzy, to aktywna powtórka materiału – najskuteczniejszy sposób jego utrwalania!
- Uzupełnij braki i to, czego w pełni nie rozumiesz. Pamiętaj: w nauce przedmiotów ścisłych, uczenie się na pamięć nie ma sensu. Znacznie lepsze efekty osiągniesz, jeśli zrozumiesz to, czego się uczysz. Jeśli czegoś nie potrafisz zrozumieć, poszukaj odpowiedzi w książkach, Internecie a najlepiej udaj się do nauczyciela – będzie on zadowolony, że ktoś interesuje się jego przedmiotem i z chęcią Ci pomoże!
- Następnego dnia po nauce, po 3 dniach, po tygodniu, po miesiącu – zrób powtórkę materiału. W ten sposób skutecznie go utrwalisz. Najlepiej za każdym razem przed powtórką zrób mapę myśli, obrazującą Twoją wiedzę i testuj siebie!
- Aktywna powtórka (test, mapa myśli stworzona „z głowy”) jest o niebo skuteczniejsza, niż pasywna (przeglądanie). Jeśli masz zbyt mało czasu na aktywne powtarzanie, przeglądaj chociaż mapy myśli będące notatką z przedmiotu nauki. Przeczytaj o optymalizacji powtórek za pomocą programu Full Recall.
Wykorzystanie technik pamięciowych do nauki przedmiotów ścisłych
Uczenie się przedmiotów ścisłych, takich jak chemia, polega przede wszystkim na aktywacji prawej półkuli mózgu. Standardowa nauka: wzory, cyfry, tekst, diagramy, etc – to używanie lewej półkuli. A wiadomo przecież, że dopiero dwie półkule pozwalają na wykorzystanie pełnego potencjału i zwielokrotnienie efektów nauki.
Podstawą jest tu tworzenie żywych obrazów, skojarzeń i zamiana elementów abstrakcyjnych na konkretnie. Czyli takie, które mózg potrafi zrozumieć i łatwo zapamiętać.
Poniżej przedstawiam ciekawe pomysły oraz przykłady, na wykorzystanie technik pamięciowych i zasad szybkiej nauki w przedmiotach ścisłych.
Szybka Nauka, pomysł 1 – Praca z obrazami
Podczas nauki, staraj się korzystać z wyobraźni. Jak powiedział Albert Einstein, wyobraźnia jest znacznie ważniejsza niż logika. Ucząc się, zamieniaj jak najwięcej informacji z postaci linearnej w obrazy.
NP. ucząc się reakcji chemicznych, wyobraź sobie, że je wykonujesz. Dodawaj efekty specjalne! Pamiętaj, że to co się wyróżnia i jest inne, zapamiętasz lepiej, niż to, co jest zwyczajne. Łatwiej zapamiętasz wielki wybuch, czy zmianę kolorów całej sali, niż samej probówki.
Gdy rozwiązujesz zadania z chemii, fizyki, matematyki – wyobrażaj sobie akcję. Np. w wyobraźni pojedź do Chile, gdzie wydobywa się saletrę chilijską i tam mieszaj ją w wielkim garncu z odczynnikami, jak czarownica.
Gdy uczysz się o składzie soku komórkowego w biologii, zobacz jak zmniejszasz swoje wymiary, wchodzisz do komórki, mijasz kolejne organella komórkowe, a następnie jeszcze bardziej się zmniejszasz i łapiesz poszczególne składniki. Niech obraz będzie olbrzymi, 3D, kolorowy, a ty jak mrówka wśród słoni!
Ucząc się genetyki, zobacz jak wchodzisz do jądra komórkowego, a następnie zjeżdżasz po genie jak po wielkiej zjeżdżalni na basenie (którym jest plazma). Oglądasz poszczególne elementy. Albo jak zamieniasz się w naukowca w białym kitlu i przeprowadzasz doświadczenia w laboratorium. Przyswajając zasady Mendla, udaj się w wyobraźni do samego twórcy i poproś, aby pokazał Ci swoje pole z groszkiem!
Ucząc się wzoru na prędkość, zobacz jak lecisz z prędkością światła, pokonując kolejne fragmenty wzoru, który jest mikroświatem.
Szybka Nauka, pomysł 2 – Rysuj!
Pobudź swoją wyobraźnię przez rysowanie. To co możesz sobie wyobrazić, możesz też narysować. I nie chodzi mi tu o piękne malarstwo, sztukę godną mistrzów. Nawet prosty obrazek jest lepszy, niż tysiąc słów czy cyfr. Pamiętaj, że ogranicza Cię tylko Twoja własna wyobraźnia! Najczęściej każda informacja, nawet najbardziej teoretyczna, może zostać wykorzystana w praktyce. Czemu więc nie zobaczyć tej praktyki w wyobraźni, a następnie nie narysować?
Jeśli to przekształcenia matematyczne, narysuj je w śmiesznej postaci, zamieniając cyfry na podstawniki. Gdy używasz symboli typu całka, sigma, Pi – nadaj każdemu śmieszna nazwę i stwórz osobowość. Następnie narysuj ją w akcji! Zamień całkę w ciołka, sigmę w żeglarza Simbada, Pi w zabawnego Pieska, Pikusia!
Gdy uczysz się wzoru przestrzennego, narysuj go w śmieszny sposób. Dodaj elementy, które zapadną Ci w pamięć. A może wzór ATP czy witaminy C coś Ci przypomina? Co sugeruje kształt? Nigdy nie oglądałeś chmur, które przyjmują postać znanych figur a nawet ludzi? Zapytaj rodziców, oni na pewno to robili!
Gdy przedmiotem nauki jest cykl kwasu cytrynowego, cykl Krebsa, czy przemiana glikogenu, stań się aktorem, który odgrywa rolę w filmie. Podróżuj przez kolejne etapy przemian, widząc substraty jako zabawne stwory które się wzajemnie łączą, zmieniają, a nawet ganiają i zjadają.
Szybka Nauka, pomysł 3 – Tworzenie akronimów z kolejnych elementów
Gdy musisz opanować informacje w określonej kolejności, takie jak następujące po sobie czynniki, ułatw sobie to zadanie. Użyj akronimów! Z pierwszych liter stwórz akronim, a z niego niech powstanie zabawny wyraz czy historyjka. Pamiętasz za czasów szkolnych poniższe zdania?
- Układ Słoneczny: Mój Wujek Zapisał Mi, Jak Streścić Układ Naszych Planet
- Symbole kierunków stron świata (angielskie symbole, czytane zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Na Ekranie Siedzi Wrona.
- Rodzaje przypadków: Mama Dała Córce Bułkę Nasmarowaną Masłem Wiejskim
- Cyfry rzymskie (50, 100, 500, 1000): Lecą Cegły, Dom Murują
- Układ kości nadgarstka: Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, na trapezie trapeziku, wisi główka na haczyku.
- Kolory tęczy: Czemu Patrzysz Żabko Zielona Na Fanfarona
- Nazwy dźwięków odpowiadających liniom pięciolinii (od dołu): Ewa Gotuje Herbatę Dla Franka
Stwórz własne akronimy do tego, czego się musisz „wykuć na pamięć”.
Jeśli dla przykładu, w chemii oprócz odczynników musisz znać ich stosunek (ilości), np. 2H, 3O użyj podstawników cyfr! H20 to herbata, w której pływa Łabędź polujący na orki! Jeden niezwykły obraz (bo czy łabędzie polują na orki?) i pamiętasz. Potem połącz kilka obrazów w śmieszną historyjkę, i pamiętasz całe równanie!
Ustal stałe zamienniki poszczególnych związków chemicznych, aby łatwiej je zapamiętywać. Zamień plus na celownik, kratę, koło sterowe okrętu, a minus na strzałę, kij, linijkę, etc. W ten sposób coś abstrakcyjnego zmieniasz na rzeczywisty przedmiot, który możesz użyć w historyjce. Tak samo ze znakiem dzielenia, mnożenia i kolejnymi potęgami w matematyce.
Szybka Nauka, pomysł 4 – Zamiana cyfr na podstawniki
Wspomniałem wcześniej o podstawnikach. Pamiętaj, że cyfry są dla umysłu czymś niezwykle trudnym do zapamiętania. Ile czasu zajmuje przeciętnej osobie zapamiętanie telefonu? A co powiedzieć o numerze konta bankowego… Nawet pewnie zdarza Ci się zapomnieć numeru autobusu czy tramwaju, który odjeżdża z konkretnego przystanku. Albo godziny. A to przecież 2, 3 lub 4 cyfry!
Dlatego jeśli uczysz się materiału, który zawiera cyfry, zamień je na podstawniki. Zobacz rozdział o podstawnikach cyfr. Dzięki nim, budujesz rzeczywistą reprezentację danej cyfry (lub dowolnego symbolu matematycznego, fizycznego, chemicznego). Jest ona łatwa do zapamiętania i zastosowania w budowaniu skojarzeń i historyjek.
Możesz w ten sposób opanować dowolne równanie matematyczne, chemiczne, fizyczne i każde inne. Przykładowo, historyjka równania z matematyki będzie zawierała: podstawniki cyfr i innych symboli. Np. nawias wyobraź sobie jako banana. Pierwiastek jako śmiesznego ptaka (albo tego, co mieszka w spodniach 😉 . Znakiem mnożenia może być gwiazdka z nieba, a dzielenia tasak. Następnie budujesz zabawną, dziwną, śmieszną, niezwykłą historyjkę z kolejnymi elementami równania! Ważne, aby tworzyć skojarzenia (obrazy) tylko dwóch elementów jednocześnie. Wtedy masz pewność, że nie mylisz kolejności działania!
Szybka Nauka, pomysł 5 – Opowiedz to na głos!
Jedną z najlepszych technik uczenia się, choć nie należącą do technik pamięciowych, jest uczenie innych. Mechanizm ten aktywuje dodatkowe obszary w mózgu, zwiększając zapamiętanie. Aby przekazać komuś wiedzę, musisz ją uporządkować i przyswoić. Dzieje się to na poziomie podświadomym lub świadomym.
Aby skorzystać z tego mechanizmu, nie musisz koniecznie uczyć drugiej osoby. Wystarczy, iż sobie to wyobrazisz. Już sam fakt, że będziesz mówić na głos do pustego fotela, streszczając przyswojony materiał, ułatwi Ci jego zapamiętanie. Dodając wizualizację osoby, lub zapraszając kogoś do wspólnej nauki, tylko wzmocnisz efekt.
Szybka Nauka, pomysł 6 – Zadawanie pytań
Jeśli już masz możliwość nauki z drugą osobą, to oprócz samego opowiadania i streszczania informacji, których się uczysz, zadawajcie sobie pytania. Pytania generują odpowiedzi, a to wymaga jeszcze głębszego zrozumienia tematu i jego uporządkowania. Wykorzystaj to!
Szybka Nauka, pomysł 7 – Rytm i muzyka
Ucz się przy ulubionej muzyce. Osobiście polecam barokową, która wyzwala fale alfa w mózgu. Są to fale mózgowe sprzyjające nauce, koncentracji, zapamiętywaniu.
Ucząc się wzorów, wykazów, list, i innych informacji, wymawiaj lub wyśpiewuj je w rytmie. Zrób kabaret, a nawet operę. To może wydać się głupie, wiem. Jednak jest to niezwykle skuteczny sposób na połączenie lewej półkuli z prawą. Rytm i muzyka to jeden z kodów dostępu do prawej półkuli. Użyj ich, a rezultaty zadziwią Cię!
Tworzenie notatek a szybka nauka
W tym punkcie omówię krótko tworzenie notatek, bo to bardzo ważny element nauki. Notując najważniejsze rzeczy, utrwalasz je i umożliwiasz sobie ich łatwiejsze powtarzanie. A przecież powtórki, to kolejny klucz do sukcesu w nauce.
Tworząc notatki pamiętaj, aby aktywować prawą półkulę. Zwykły tekst, linearność, wzory, itp. – to domena lewej półkuli. A jedna półkula to jak jedna noga. Możesz się poruszać, ale masz niewielkie możliwości. Skakanie? Obracanie? Dopiero, gdy masz obydwie nogi, możesz swobodnie chodzić, biegać, pływać, dalej skakać…
Aby uaktywnić prawą półkulę, stosuj w notatkach jak najwięcej grafiki, kolorów, symbolów. Zakreślaj to co najważniejsze, rysuj na marginesach, używaj trzech wymiarów.
Mapy myśli
Najlepszym sposobem do pełnego wykorzystania swojego potencjału, jest tworzenie map myśli. To najwyższa forma notatek, która w pełni pozwala aktywować obie półkule mózgu. Naucz się tworzenia map myśli i korzystaj z nich w każdej sytuacji, gdzie jest to możliwe. Jedynym ograniczeniem tej metody, jest tylko Twoja wyobraźnia!
Wzmacniaj zapamiętywanie map myśli mnemotechnikami. Ponumeruj kolejne gałęzie i użyj podstawników cyfr, aby je zapamiętać. Słowa klucze i obrazki znajdujące się na poszczególnych gałęziach, zapamiętaj za pomocą Łańcuchowej Metody Skojarzeń. Rysuj, koloruj, wyobrażaj sobie wszystko, co możesz. W ten sposób znacznie więcej i szybciej zapamiętasz, korzystając z pełnego potencjału jaki w Tobie drzemie!